Zespół prowadzący prace wykopaliskowe w Izraelu odkrył pierwsze znane wyobrażenia dwóch starotestamentowych bohaterek biblijnych.
Profesor Uniwersytetu Karoliny Północnej w Chapel Hill, Jodi Magness, poprowadził zespół studentów i specjalistów w podróży do izraelskiego regionu Dolnej Galilei, w którym od dekady trwa proces odkrywania mozaik sprzed prawie 1 600 lat, zdobiących starożytną, żydowską synagogę w Hukkok
Po przerwie na czas lockdownu z powodu pandemii COVID-19, obecny, dziesiąty sezon Projektu Wykopaliskowego Hukkok skupiono na południowo-zachodniej części synagogi, która zdaniem badaczy została zbudowana między końcem IV wieku, a początkiem V wieku po Chrystusie.
Podłoga synagogi jest ozdobiona obszernym, mozaikowym panelem, podzielonym na trzy poziome pasy lub rejestry, z których każdy opowiada historię z Księgi Sędziów.
Tegoroczne prace, prowadzone przez kierownika projektu Magnessa i kierownika pomocniczego Dennisa Mizzi z Uniwersytetu Malty, przyniosły odkrycie dużego fragmentu mozaiki, przedstawiającego wydarzenia z czwartego rozdziału Księgi Sędziów. Chodzi o historię, w której Debora, prorokini i sędzia, wraz z dowódcą wojsk Barakiem, poprowadzili Izraelitów w zwycięstwie nad Kananejczykami pod wodzą generała Sisery.
Zgodnie z opowieścią biblijną, Sisera uciekł do namiotu Kenitki Jael, która zabiła go w czasie snu, wbijając mu w klatkę piersiową kołek od namiotu.
Debora i Barak
Część odkrytej w Hukkok mozaiki przedstawia Baraka wyposażonego w tarczę i patrzącą na niego Deborę, która siedzi pod drzewem palmowym. Rejestr środkowy jest zachowany tylko we fragmencie, natomiast na najniższym rejestrze widać martwego Siserę, który leży na ziemi we krwi.
Debora jest jedną z zaledwie pięciu kobiet, określonych w Starym Testamencie jako prorokinie, i jedyną wspomnianą w Biblii sędzią płci żeńskiej.
Rozmawiając z The Christian Post, Magness powiedział, że wizerunek Debory i Jael jest wyjątkowy, szczególnie ze względu na miejsce, w którym go odkryto.
„Będziemy potrzebować trochę czasu, by w pełni zbadać i zrozumieć wagę tego znaleziska, jednak oczywistym znaczeniem jest wyobrażenie dwóch bohaterek, umieszczone w ważnym miejscu w starożytnej synagodze” – powiedział Magness.
Innym nowym odkryciem w Hukkok jest obszar wewnątrz wieńca, zawierający hebrajski napis z umieszczonymi po bokach panelami, na których widać dwa wazony z gałązkami winorośli. Gałązki ułożone są w kształcie medalionu, który ujmuje cztery zwierzęta: zająca, lisa, leoparda i dzika, jedzące kiście winogron.
W ciągu ostatnich dziesięciu sezonów odkryto jeszcze kilka innych mozaik: panele przedstawiające Samsona i lisy z Księgi Sędziów 15:4, Samsona niosącego na plecach wrota Gazy (Sędziów 16:3), panel ukazujący człowieka prowadzącego na sznurku zwierzę, z podpisem: „Mały chłopiec je poprowadzi” (Izajasza 11:6), oraz obraz, który zdaniem badaczy pokazuje pierwszą, niebiblijną historię znalezioną do tej pory w starożytnej synagodze, jaka może odnosić się do legendarnego spotkania między Aleksandrem Wielkim i żydowskim arcykapłanem.
Magness mówi, że odkrycie dwóch dodatkowych scen z Samsonem z Księgi Sędziów „wydaje się czymś więcej niż zbiegiem okoliczności”, ale potrzeba więcej czasu, by „zbadać i rozważyć powody wyboru tych scen przez zgromadzenie synagogalne”.
Arka Noego
Inne mozaiki biblijne odkryte w nawie, albo głównym holu synagogi, obejmują panele przedstawiające arkę Noego, rozdzielenie Morza Czerwonego i budowę wieży Babel.
Sama synagoga została odbudowana w XIV wieku, znanym jako okres sułtanatu Mameluków, a jej odbudowa może mieć związek ze wzrostem liczby pielgrzymów podróżujących do leżącego nieopodal grobowca Habakkuka. „[Synagoga] wydaje się być pierwszą odkrytą w Izraelu synagogą okresu Mameluków, co czyni ją nie mniej ważną, niż wcześniejszy budynek” – powiedział Magness.
Badacze zabrali mozaiki z miejsca wykopalisk w celu konserwacji.
Prace wykopaliskowe mają być wznowione latem przyszłego roku.
Autor: Ian M. Giatti
Źródło: The Christian Post
