Nowe fragmenty biblijnego zwoju znad Morza Martwego
Niedawno Israel Antiquities Authority (IAA) ogłosiło, że po raz pierwszy od około 60 lat trafiło na fragmenty biblijnego zwoju. IAA dodało, że była to „złożona i wymagająca operacja na rzecz narodowej archeologii”.
Wśród „nowych” fragmentów zwoju znad Morza Martwego znaleziono części Ksiąg Proroków Mniejszych, m.in. Zachariasza i Nahuma.
Trafiono m.in. na fragment z 8 rozdziału Księgi Zachariasza. „A takie przykazania powinniście zachować: Bądźcie prawdomówni wobec bliźnich, w bramach waszych ogłaszajcie wyroki sprawiedliwe, zapewniające zgodę! Nie knujcie w sercu zła względem bliźnich, nie przysięgajcie fałszywie, gdyż tego wszystkiego nienawidzę» – wyrocznia Pana” (Za 8:16-17).
Choć większość tekstu zapisano w języku greckim, imię Boga zanotowano w starożytnym piśmie hebrajskim. Pismo to znane jest jeszcze z czasów Pierwszej Świątyni.
Przyjmuje się, że zwój schowano tam prawie 1,9 tys. lat temu podczas buntu Żydów przeciwko Cesarstwu Rzymskiemu.
Zdecydowaliśmy uprzedzić złodziei antyków
Archeolodzy i wolontariusze odnaleźli fragmenty w Jaskini Grozy. Aby tego dokonać, musieli spuszczać się na linach. Podjęte działania miały na celu zapobiec plądrowaniu jaskiń.
– Przez lata ścigaliśmy złodziei antyków. Wreszcie zdecydowaliśmy, że czas ich uprzedzić. Spróbowaliśmy więc dotrzeć do artefaktów zanim ktoś je wykopie lub zabierze z jaskiń – powiedział Amir Ganor, szef działu zapobiegania kradzieżom w IAA.
IAA współpracuje z Administracją Cywilną w Judei i Samarii. Wsparcie finansowe otrzymuje od Ministerstwa Spraw i Dziedzictwa Jerozolimy (Ministry of Jerusalem Affairs and Heritage). Od 2017 r. organizacja bada jaskinie, aby wydobyć antyki z Pustyni Judzkiej.
– Celem tej inicjatywy jest wyrwanie z rąk złodziei rzadkich i ważnych z punktu widzenia dziedzictwa przedmiotów – powiedział Israel Hasson, przewodniczący IAA. To właśnie on rozpoczął tę operację.
Hassan powiedział, że fragmenty zwoju to „sygnał, że państwo musi się obudzić” i przeznaczyć środki na zakończenie tych „historycznie istotnych działań”. Stwierdził, że należy odkryć i zebrać wszystkie przedmioty, zanim zrobią to złodzieje.
– Zespół z pustyni wykazał się niezwykłą odwagą, poświęceniem i oddaniem sprawie. Spuszczali się na linach do jaskiń zawieszonych między niebem i ziemią. Przekopywali je i dokładnie badali, znosząc jednocześnie gęsty, duszący pył. Wreszcie wracali z niewyobrażalnie wartościowymi darami dla ludzkości – powiedział Hasson.
Archeolodzy odkryli także skarbiec z monetami z czasów powstania Bar-Kochby, częściowo zmumifikowany szkielet dziecka liczący 6 tys. lat i dobrze zachowany, liczący ponad 10 tys. lat kosz. Może się okazać, że to najstarszy zachowany kosz na świecie.
Jak dotąd zbadano ok. 80 km jaskiń. Działania odbywają się przy pomocy dronów, technik wydobywczych i sprzętu wspinaczkowego. W niektórych jaskiniach wykopano znaleziska zoologiczne i biologiczne.
W pracach wykopaliskowych wzięło udział wielu młodych ludzi m.in. z programów przedwojskowych.
Najstarsza znana kopia Biblii
Zwój znad Morza Martwego po raz pierwszy odkryto ponad 70 lat temu. To najstarsza znana kopia Biblii. Warunki klimatyczne wewnątrz jaskiń umożliwiły zachowanie starożytnych, cennych obiektów. W związku z tym złodzieje mieli te miejsca na celowniku.
Głos zabrał też Hananya Hizmi, główny oficer sztabowy Departamentu Archeologii w Administracji Cywilnej w Judei i Samarii. Powiedział, że dzięki pierwszym odkryciom związanym ze zwojem znad Morza Martwego ludzie już w późnych latach 40. byli świadomi istnienia pozostałości dziedzictwa kulturowego starożytnej populacji Izraela.
– Obecne działania są kontynuacją poprzednich projektów – powiedział Hizmi. – Odkryto nowe znaleziska i dowody, które rzucają jeszcze więcej światła na różne okresy i kultury tego regionu.
Autor: Julie Stahl
Źródło: CBN News
Inne
Zwoje z Morza Martwego będą dostępne w internecie
