Izraelscy naukowcy znajdują założone przez Ezawa biblijne królestwo Edomu

JEROZOLIMA, Izrael. Izraelscy badacze odkryli dowody, które popierają biblijny zapis o starożytnym królestwie Edomu.

Królestwo Edomu istniało w XII-XI wieku przed Chrystusem, a zostało założone przez najstarszego syna Izaaka, Ezawa. Znajdowało się na terenie Transjordanii między Moabem od północnego wschodu, pustynną doliną Arawa od zachodu i rozległą Pustynią Arabską od południa i wschodu.

W Księdze Rodzaju 36:31 czytamy, że Edom był kwitnącą ziemią na długo zanim „nad synami Izraela zapanował król” (BW). Jednak przez lata, eksperci nie znajdowali praktycznie żadnych archeologicznych dowodów, które by potwierdzały, kiedy i gdzie istniał Edom – co wielu prowadziło do zwątpienia w biblijną relację.

Teraz, przełomowe studium, opublikowane w PLOS One przez zespół izraelskich i amerykańskich naukowców, ujawnia, że Edom rzeczywiście istniał w opisanym w Biblii czasie i miejscu.

„Posługując się ewolucją technologiczną jako upoważnieniem dla procesów społecznych, byliśmy w stanie zidentyfikować i scharakteryzować powstanie biblijnego królestwa Edomu” – wyjaśnił profesor Erez Ben-Yosef z Uniwersytetu Tel Awiwu, dyrektor projektu Central Timna Valley. „Nasze wyniki dowodzą, że stało się to wcześniej, niż poprzednio sądzono, i zgodnie z biblijnym opisem”.

Ben-Yosef razem z profesorem Tomem Levy z Uniwersytetu Kalifornii w San Diego i ich zespołem pojechali na pustynię Arawa w dzisiejszym Izraelu i Jordanii, by przeanalizować źródło bogactwa królestwa: miedź.

Konkretnie, zespół poddał analizie żużel będący odpadem po wydobyciu miedzi, ustalając, że Edom nie tylko istniał we wskazanym w Biblii czasie, ale był też potężny i technologicznie zaawansowany.

„Dzięki zaawansowanym technikom analizy chemicznej, analizy archeologicznej i badaniu mikroskopowemu mogliśmy zrozumieć, jak ludzie wytwarzali miedź, i dowiedzieć się, czy Edom był zorganizowany przez jeden centralny organ. Wyniki są dość niesamowite i mówią nam, że dość wcześnie działo się coś wielkiego, przynajmniej już w XI wieku przed Chrystusem” – powiedział Ben-Yosef w rozmowie z „CBN News”.

Analiza miedzi datuje królestwo Edomu na około 300 lat wcześniej, niż poprzednio sądzono – dokładnie na okres, który wskazuje Biblia, gdy synami Izraela nie rządził jeszcze żaden król.

„Popiera to tezę, że w tamtym czasie, na tym obszarze nie tylko byli ludzie, ale też silne królestwo. To ono było odpowiedzialne za stworzenie zakrojonego na szeroką skalę przemysłu produkcji miedzi. Nie można wyolbrzymić znaczenia miedzi w tamtym czasie” – powiedział Ben-Yosef.

Miedź była cennym materiałem, wykorzystywanym w starożytności do produkcji broni, narzędzi rolniczych i wielu innych przedmiotów.

„Jeśli chciałeś być silny, potrzebowałeś miedzi” – powiedział Ben-Yosef.

Zespół znalazł też dowody łączące Edom z innym, wielkim, biblijnym wydarzeniem – inwazją na Ziemię Świętą faraona Szeszonka I (biblijnego „Sziszaka”), który splądrował Jerozolimę w X wieku przed Chrystusem.

Ben-Yosef zauważył, że faraon nie był zainteresowany zniszczeniem Edomitów, lecz zamiast tego, zapoznał ich z technologią miedzi, która dokonała całkowitej transformacji regionu.

„Jako konsument importowanej miedzi, Egipt miał osobisty interes w usprawnieniu tego przemysłu” – powiedział. „Wydaje się, że dzięki swoim sięgającym na znaczą odległość powiązaniom, Egipt stał się katalizatorem technologicznych innowacji w całym regionie. Na przykład, wielbłąd po raz pierwszy pojawił się tam natychmiast po przyjeździe Szeszonka I”.

Ben-Yosef wyjaśnił, że te nowe odkrycia mocno sugerują, że Biblia ma rację, choć pierwotne dowody archeologiczne zdawały się z tym nie zgadzać.

„Nasze nowe odkrycia przeczą poglądowi wielu archeologów, że Arawa była zamieszkana przez luźno powiązane plemiona, natomiast są spójne z historią biblijną, zgodnie z którą było tutaj królestwo Edomitów” – zakończył Ben-Yosef.

Autor: Emily Jones

Źródło: CBN News