Izrael: Wyjątkowa inskrypcja powiązana z Księgą Sędziów
W południowym Izraelu odkryto wyjątkową inskrypcję datowaną na czasy biblijnych sędziów.
Imię Jerubbaal
Inskrypcja licząca 3100 lat to zapis imienia „Jerubbaal”. Nosił je m.in. sędzia i prorok Gedeon, którego zwycięstwo nad Madianitami opisano w Księdze Sędziów.
– Imię Jerubbaal znane jest w tradycji biblijnej i Księdze Sędziów jako alternatywne imię sędziego Gedeona ben Yoasha – powiedzieli profesor Yossef Garfinkel i Saar Ganor, główni archeolodzy.
– Gedeon zwalczał bałwochwalstwo, burząc ołtarz Baala i aszerę. W tradycji biblijnej zapamiętano go jako triumfującego nad Madianitami, którzy przekraczali Jordan, aby plądrować pola uprawne.
– Według Biblii Gedeon zorganizował niewielką armię złożoną z 300 żołnierzy. Wówczas zaatakował Madianitów pod osłoną nocy w pobliżu Majan Charod. Biorąc pod uwagę dystans między Szefelą i doliną Jezreel inskrypcja mogła odnosić się do innego Jerubbaala, a nie Gedeona znanego z tradycji biblijnej. Nie można jednak wykluczyć możliwości, że dzban należał właśnie do niego.
– Tak czy inaczej imię Jerubbaal było powszechne w czasach biblijnych sędziów.
Inskrypcję zapisano tuszem na dzbanie. Archeolodzy sądzą, że odnosi się do właściciela naczynia.
Przedmiot odnaleźli archeolodzy z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie, z Israel Antiquities Authority (IAA) i z Macquarie University w Sydney. Prowadzili wówczas prace na terenie Kirjat Gat.
– Sędzia Gedeon ben Yoash nazywał się Jerubbaal. Nie jesteśmy jednak w stanie stwierdzić, czy to właśnie on był właścicielem podpisanego naczynia – powiedzieli.
Dzban miał pojemność ok. 1 litra. Mógł służyć do przechowywania cennych substancji, np. olejków, perfum czy leków.
Archeolodzy datują go na ok. 1100 r. p.n.e. Naczynie odnaleziono w wyłożonym kamieniami dole, który służył do przechowywania różnych przedmiotów.
Wyjątkowa inskrypcja powiązana z Księgą Sędziów
Archeolodzy podeszli do odkrycia z dużym entuzjazmem. To pierwszy raz, kiedy imię Jerubbaal pojawia się poza Biblią w kontekście archeologicznym. Ponadto przedmiot z inskrypcją powstał prawdopodobnie w czasach sędziów.
Zespół twierdzi, że inskrypcje z czasów sędziów to rzadkość i jest to coś niezwykłego dla izraelskich archeologów. W przeszłości odkryto niewiele podobnych znalezisk, które w dodatku były ciągami niepowiązanych ze sobą liter.
– Jak wiadomo, wciąż debatuje się nad tym, czy tradycja biblijna odzwierciedla rzeczywistość i czy wiernie oddaje wspomnienia historyczne z czasów sędziów i Dawida – powiedział zespół.
– Imię Jerubbaal pojawia się w Biblii jedynie w czasach sędziów. Spotkano się z nim jednak także w kontekście archeologicznym na znalezisku datowanym na tamten okres.
– Podobna sytuacja miała miejsce w przypadku imienia Iszbaal, które wspomniane jest w Biblii w czasach rządów Króla Dawida. Inskrypcję z tym imieniem odkryto jednak na znalezisku z tamtego okresu podczas prac w Khirbat Qeiyafa.
– Kiedy dane imię pojawia się w Biblii i w inskrypcjach odkrytych podczas wykopalisk, widzimy, że wspomnienia utrwalano i przekazywano z pokolenia na pokolenie.
Źródło: Christian Today
Autorka: Jennifer Lee
Podobne: Izraelscy archeolodzy znajdują napis „Chrystus, narodzony z Marii”