Izrael: Odkrycie rodzinnego domu Jezusa w Nazarecie
Tuż pod francuskim klasztorem w Nazarecie znajdują się pozostałości budowli uważanej za jeden z najważniejszych, „zagubionych” bizantyńskich kościołów Ziemi Świętej, Kościoła Karmienia (Church of Nutrition). Kopiąc nieco głębiej, można znaleźć skromny dom z pierwszego wieku, o którym archeolodzy sądzą, że mógł być dokładnie tym domem, w którym wychował się Jezus.
Dom dzieciństwa Jezusa
Profesor Ken Dark z Uniwersytetu Reading przez ponad dziesięć badał wykute w kamieniu domostwo pod klasztorem Sióstr z Nazaretu. Mówi, że pierwsze sugestie o uznaniu tego miejsca za dom dziecinnych lat Jezusa pochodzą z XIX wieku, ale już w latach 30. ubiegłego wieku zrezygnowano z tej koncepcji. Archeolodzy przeważnie pomijali ten obszar, aż w 2006 roku Dark zainicjował projekt zbadania ukrytego w grocie skalnej kościoła i znajdującego się pod nim starożytnego domu. Szczegóły swoich odkryć opisuje w książce The Sisters of Nazareth Convent (Klasztor Sióstr z Nazaretu).
„Znalazłem, jak sądzę, bizantyński Kościół Karmienia” – powiedział Dark w rozmowie z CBN News. „Chodzi zatem o bardzo znany, bizantyński kościół pielgrzymi, który zgodnie z pisemnymi dowodami stał w centrum Nazaretu, wzniesiony nad kryptą, w której według przekonań Bizantyjczyków mieścił się dom, w którym wychował się Jezus, tzw. dom 'karmienia’, to znaczy pielęgnowania lub wychowywania Chrystusa”.
Dark uważa, że ukryty w grocie kościół jest tym samym, o którym wspomniała chrześcijańska pątniczka Egeria w szczegółowym zapisie swojej podróży do Ziemi Świętej z lat 80. IV wieku. Bizantyńska konstrukcja może też być kompleksem budowlanym, o którym pisał irlandzki pielgrzym i mnich Adomnan.
Chociaż nikt z pewnością nie powie, że starożytny dom pod bizantyńskim kościołem należał do Marii i Józefa, chrześcijanie epoki bizantyńskiej wierzyli, że ma znaczenie religijne.
„Z całą pewnością mogę powiedzieć, że Bizantyjczycy uważali to miejsce za dom dzieciństwa Jezusa” – stwierdził Dark. „Fakt, że prawdopodobnie [pochodzi] z pierwszego wieku i rzeczywiście wygląda na budynek mieszkalny, na dom, nasuwa intrygującą możliwość, że naprawdę nim był”.
„uważali ten dom za szczególny”
Badacze nadal nie wiedzą, dlaczego właśnie pierwsi chrześcijanie uważali ten dom za szczególny, zanim zbudowali na nim kościół.
„Nie wiemy, dlaczego Bizantyjczycy myśleli o tym domu właśnie w ten sposób. Mogli mieć jakąś autentyczną tradycję” – wyjaśnił Dark. „Możliwe też, że pod jakimś względem byli w błędzie”.
Profesor mówi jednak, że to „niemożliwe”, by archeologia dowiodła błędu Bizantyjczyków, a istniejące, silne dowody przemawiają za tym, że tamci pierwsi chrześcijanie mieli rację.
Dom jest dobrze zachowany. Dark twierdzi, że ktokolwiek go zbudował, miał doskonałą wiedzę na temat pracy z kamieniem. Nowy Testament opisuje Józefa jako rzemieślnika lub cieślę, co znaczy, że prawdopodobnie znał się na obróbce kamienia.
Yardenna Alexandre, archeolożka pracująca dla Israel Antiquities Authority, powiedziała: „W latach 2009-2010 prowadziłam prace wykopaliskowe na niewielkim terenie w Chemin Neuf Mary International Center w centrum Nazaretu, niedaleko obszaru badanego przez profesora Kena Darka. Na miejscu, które przeszukiwałam, odkryto pozostałości domu z wczesnego okresu rzymskiego, prawdopodobnie będącego częścią wczesno-rzymskiej, żydowskiej wsi o nazwie Nazaret, którą uważa się za miejsce wychowania Jezusa. Pojechałam na teren wykopalisk pod klasztorem Sióstr z Nazaretu, ale niestety nie miałam okazji spotkać się z samym profesorem Darkiem, ani zobaczyć wszystkich znalezisk”.
Alexandre jest bardzo zainteresowana pracą Darka, jednak uważa, że konieczne są dalsze badania naukowe.
„To miejsce jest też zlokalizowane w bliskiej odległości od dzisiejszej bazyliki, obszaru, jaki ogólnie przyjmuje się za starożytne centrum tej małej, żydowskiej wsi z okresu rzymskiego. Odkryto tu rzymską grotę do pochówku zmarłych, a także pozostałości różnych budynków. Możliwość pewnego datowania pozostałości budynku utrudnił fakt, że pod koniec XIX wieku i na początku XX wieku miejsce zostało przekopane przez mieszkające tam zakonnice, a nie w ramach naukowych prac wykopaliskowych. Przeszkodziło to w wiarygodnym przypisaniu pozostałości ceramiki, niezbędnych do określenia daty, do pozostałości konkretnego budynku. Z tego względu, podczas gdy grota jest rzymska (według stylu), pozostałości budynku mogą być wcześniejsze lub nawet późniejsze. Mało prawdopodobne, by prosta, żydowska populacja wiejska mieszkała w domu znajdującym sie nad lub pod żydowską grotą do pochówku zmarłych. By określić dokładny wiek pozostałości budynku mieszkalnego, konieczne byłyby nowe, naukowe wykopaliska w bardzo bliskim sąsiedztwie”.
Dark powiedział, że przyszła technologia może ujawnić więcej informacji na temat badanego miejsca, jest jednak pewien, że wielu pierwszych chrześcijan uważało je za dom swojego Zbawiciela.
Autor: Emily Jones
Źródło: CBN News
